Basiscursus Participatie

Dag 1: De basis van participatieland 

• Introductie, kennismaking, leerdoelen en verwachtingen en korte toelichting eigen casussen.
   
• De basics van participatie: Waar komt het vandaan, waar staan we in Nederland en waarom moeten we het over de basics hebben?
  - Weten waar het allemaal vandaan komt en wat de actualiteit is, de rode draden uit de geschiedenis
  - De fundamentele achtergronden: deliberatieve democratie, participatieve democratie en de democratische rechtsstaat
   
• Het belang van participatie:
  - Motieven voor participatie: van democratische idealen tot instrumenteel draagvlak en de uitwerking van deze motieven
  - Wetgeving (zoals de Wet versterking participatie op decentraal niveau) en actuele ‘discoursen’ over participatie die de verwachtingen en hoop vergroten
  - Werken met eigen praktijkcases door een korte reflectieve pitch over de eigen casus te maken en te geven. Je past direct de behandelde theorieën toe op je eigen casus
  
  
• Participatieprocessen, -vormen en -instrumenten: Waar hebben we het over en wat zijn de verschillen?
  - Processen: wat weten we over wat belangrijk is aan participatieprocessen? Denk aan zorgvuldigheid, transparantie, voorspelbaarheid, menselijkheid, terugkoppeling. We bespreken een aantal casussen en pellen de eigenschappen af om komen tot een algemeen ‘procesontwerp’
  - Vormen: welke vormen van participatie zijn er? Dit gaat over inwonersparticipatie, overheidsparticipatie, participatieladders, -trappen, cirkels en -kompassen
  - Instrumenten: welke instrumenten zijn er, waar zijn ze wel en niet voor geschikt en hoe maak je er keuzes in? We bespreken de ‘klassieke’ basale opties en manieren om ze te beoordelen op wat ze doen. We koppelen dit aan de motieven voor participatie
  
  
• Afsluiting, terugkomen op de leerdoelen en verwachtingen, en doorkijk

Dag 2: Leren in participatieland

Leerdoelen: kennis over de best and worst practices van participatie, inzicht en gevoel bij de barrières van participatie en de gevolgen daarvan en de vaardigheid om met imperfecte omstandigheden een zo goed mogelijk proces te ontwerpen.

• Introductie, terugkoppeling eerste dag, leerdoelen en verwachtingen.
  
  
• Wat is goede participatie en hoe doe je het goed?

Hier hebben we het over wat we weten dat werkt: vuistregels, participatieplannen, etc. We doen een rondje over wat mensen weten en bespreken een aantal inzichten.

• Wat zijn de belangrijkste barrières die participatie zo moeilijk maken.

Het gaat dan om spraakverwarring, absurde verwachtingen, het niet echt begrijpen, lage of onevenredige opkomst, weerstand, lobby of escalatie naar een andere arena. We bespreken een aantal barrières aan de hand van een casus en twee scenario’s van barrières (waarop ze mis kunnen gaan): wat kun je daaraan doen, hoe moet je je daartoe verhouden en wat betekent het voor je participatieproces als geheel?

• Participatie is altijd imperfect.

Je gaat een ‘onmogelijke casus/opdracht’ doen om aan de hand van de principes voor goede participatie en aantal barrières toch een goede opdracht op te tuigen.

• Participatie in je eigen organisatie.

Hoe fix je het intern? We bespreken interne barrières en dynamieken die participatie beïnvloeden: de rol van de raad, het inzetten van het college en wat er nodig is van andere collega’s. Deelnemers maken een interne krachtenveldanalyse voor hun casus of organisatie en bepalen wat nodig is om interne spelers mee te krijgen.

• Afsluiting, terugkomen op de leerdoelen en verwachtingen