Basiscursus Noodrecht en openbare-orderecht

De cursus bestaat uit drie modules van ieder een dag. De modules zien er als volgt uit:

Module 1: Openbare-orderecht in relatie tot noodrecht
Docenten: Jan Brouwer & Adriaan Wierenga

De eerste module staat in het teken van het systeem van het openbare-orderecht in relatie tot het noodrecht. Enkele wezenlijke openbare-orderechtelijke begrippen passeren hierbij de revue: wat is het verschil tussen verstoring van de openbare orde, wanordelijkheden, ernstige wanordelijkheden en een ramp? Wat is de taak van de politie onder het gezag van de burgemeester als openbare-ordehandhaver? Hoe kunnen boa’s en toezichthouders hun rol hierbij vervullen? Welke openbare-ordebevoegdheden gaan bij een regionale of landelijke ramp over op de voorzitter van de veiligheidsregio? Mag de burgemeester bij een ramp of ordeverstoring van meer dan plaatselijke betekenis nog gebruikmaken van zijn nood- en openbare-ordebevoegdheden? Heeft de commissaris van de Koning ook bevoegdheden? We gaan hierbij niet alleen in op de theorie, maar ook op de praktijk aan de hand van thema’s als ondermijning, sluiting (drugs)panden, aanpak van (woning)overlast, voetbalhooliganisme en preventief fouilleren.

Module 2: Noodrecht en crisisbeheersing
Docenten: Adriaan Wierenga & Jan Brouwer

Voortbouwend op de eerste module zullen we bij de tweede module uitgebreid stilstaan bij een bijzonder deelgebied van het openbare-orderecht, namelijk het noodrecht. Ook is er aandacht voor (de rol van het noodrecht in) de rampenbestrijding en crisisbeheersing. Tijdens verschillende grootschalige ernstige wanordelijkheden en rampen van de laatste jaren zoals Project X, maar ook de situatie rond het Coronavirus is duidelijk geworden dat de kennis van het noodrecht en crisisrecht en de praktische toepassing hiervan nog wel eens te wensen overlaat op lokaal, regionaal of zelfs landelijk niveau. Extra aandacht voor dit onderwerp is dus geen overbodige luxe.Tijdens deze tweede module gaan we in op de verschillende nood- en crisisbevoegdheden die bestuursorganen als de burgemeester, maar ook de voorzitter van de veiligheidsregio, hebben en wanneer zij die noodbevoegdheden precies kunnen inzetten. Een niet onbelangrijke vraag die we daarbij zullen beantwoorden, is wat nu precies het verschil is tussen een noodbevel en noodverordening en wanneer en hoe deze bevoegdheden gebruikt kunnen worden. Een bijzonder praktijkgericht onderzoek getiteld ‘Naar handhaafbare noodbevelen en noodverordeningen’ van docent Wierenga – een publicatie in de reeks van Politie & Wetenschap – zal hierbij uitgebreid aan de orde komen.

Module 3: Demonstratierecht en de bestrijding van Outlaw Motorcycle Gangs
Docenten: Berend Roorda & Adriaan Wierenga

Deze derde module staat eveneens – net als de tweede module – in het teken van twee deelgebieden van het openbare-orderecht, te weten het demonstratierecht en de bestrijding van Outlaw Motorcycle Gangs. Het demonstratierecht is actueler dan ooit en heeft de laatste jaren vanwege onder meer de vergaande wijzen waarop men tegenwoordig nog wel eens actievoert – door middel van bijvoorbeeld wegblokkades – een steeds grotere impact op onze samenleving. Tijdens deze module leert u wanneer een protestactie wel en wanneer zij niet (meer) valt onder het recht om te demonstreren en wat dit betekent voor de mogelijkheden om een dergelijke actie van overheidswege te beperken of zelfs te verbieden. Daarnaast gaan we onder meer in op wat de (mogelijke) juridische consequenties zijn als demonstranten niet voldoen aan de kennisgevingplicht, als zij strafbare (uitings)delicten begaan of als de inhoud van hun actie tot heftige tegenreacties leidt.In het tweede deel van de derde module staat de bestrijding van Outlaw Motorcycle Gangs (OMG’s) centraal. We besteden daarbij aandacht aan vragen als: Kan het leden van een (nog) niet verboden OMG bijvoorbeeld worden verboden om clubkleding te dragen? En als een OMG is verboden, welke juridische consequenties heeft dat precies voor bijvoorbeeld de leden en bestuursleden? Mogen zij nog bijeenkomen? En wat als zij een vergelijkbare club oprichten? Tijdens deze derde en laatste module gaan we niet alleen in op hoe OMG’s op grond van het huidige recht kunnen worden bestreden, maar ook op recente wetsvoorstellen die als doel hebben een effectievere betrijding van OMG’s en vergelijkbare onrechtmatige organisaties.